Aangrijpend speelgoed
Hotel Modern roept indringende werelden op met behulp van gevonden voorwerpen, poppetjes, speelgoed en kartonnen maquettes. Wittebroden worden bussen in een stad van koelkastdozen, garnalen rijden rond op speelgoedbrommers en takjes peterselie veranderen in ruisende bossen. Zichtbaar voor het publiek bouwt men de miniatuurlocaties op de speelvloer op. Vingercamera’s filmen de actie en het resultaat wordt geprojecteerd op een groot scherm.
De actrices Arlène Hoornweg en Pauline Kalker vormen samen met beeldend kunstenaar Herman Helle de leiding van dit fantasievolle Rotterdamse gezelschap en een van de dames wervelt met een zwanger lijf door het speelgoeddecor heen. Ze wordt achtervolgd door een eenhoorn. Zo begint De Man met Vijf Vingers en ondanks de bizarre humor is het geen sterke start. Maar ineens slaat de sfeer om. En wat we dan te zien krijgen, is ronduit hartverscheurend.
Een speelster hield een interview met haar vader over zijn kinderjaren in de oorlog en zijn broze stem komt via luidsprekers tot ons. Terwijl de jongen de onderduik overleefde en de moeder met succes uit de trein naar Westerbork vluchtte, keerde de vader niet uit de kampen terug. Dit verhaal over een joods gezin gaat vergezeld van perfecte beelden. Angstige poppetjes springen uit brandende treinen, rennen door duistere straten, verschuilen zich in een gat. Ze lijken van klei gemaakt te zijn, die opgejaagde minimensen, en hun breekbaarheid zit ‘m niet alleen in het materiaal, maar ook in hun kleinheid vergeleken met hun omgeving.
Haast nog aangrijpender is de fragiliteit van de lemen figuurtjes in het slotdeel. De ontzetting als het vliegtuig waarin zij zitten zich door een wolkenkrabber boort, zal ik nooit vergeten. Het is alsof de WTC-ramp zich nu pas in zijn volle omvang aan mij openbaart, van binnenuit gefilmd en met muziek verhevigd.
Zo verschrikkelijk kan speelgoed zijn.
30-11-2004
