'Ik heb me altijd verbonden gevoeld met het Indische'

Stel je een podium voor met daarop een enorme maquette van de Indonesische archipel in de zeventiende eeuw. De maquette is het decor van een poppenspel met poppetjes van 8 cm groot. Verschillende verhaallijnen uit de vroege koloniale geschiedenis van Indonesië komen aan bod. Het spel is gefilmd en wordt geprojecteerd op een groot doek, op de achtergrond hoor je een live soundtrack. Ons Wereldrijk is vanaf half december te zien in verschillende theaters. Moesson sprak met een van de makers van theatergroep Hotel Modern, beeldend kunstenaar Herman Helle.

Hoe kwamen jullie op het idee voor Ons Wereldrijk?

‘Mijn ouders zijn in Indië geboren. Ik heb altijd al iets met mijn Indische erfenis willen doen, maar ik wist niet hoe. Ik wilde in elk geval niet het tempo doeloe-verhaal vertellen. We kozen ervoor om te beginnen bij het eerste Nederlandse schip dat eind zestiende eeuw op het eilandenrijk aanmeerde. Wat kwamen de Nederlanders doen, en hoe hebben ze zo lang over Indonesië kunnen heersen? We laten in de voorstelling onder meer zien hoe de Nederlanders de Portugezen in Ambon hebben verjaagd. Een andere verhaallijn is hoe er is huisgehouden op Banda. We eindigen in Batavia. We proberen het verhaal vanuit de lokale bevolking te vertellen: wat voor effect had de Nederlandse komst op het leven in de archipel?’

Wat waren de grootste uitdagingen bij het bouwen van de maquette?

‘Er zijn natuurlijk geen foto’s uit die tijd. Hoe zag Banda er in de zeventiende eeuw uit? Hoe zagen de huizen eruit, de kleren die de mensen droegen? Zelf wisten we er weinig vanaf. We hebben dan ook met veel historici gesproken ter research. Op dit moment bouwen we nog aan de maquette. We maken alles heel precies na. Dit was anders bij onze eerdere voorstelling Kamp, hierbij konden we werken met veel minder middelen. Mensen herkennen namelijk sneller dat het over Auschwitz gaat, omdat dit veel prominenter in het collectieve geheugen van Nederland ligt. Ook spraken we uitvoerig met Indische kennissen. Vier Indische kennissen van ons dragen bij aan de bouw van de maquette. Als live soundtrack zijn er onder andere angklungs en gongs te horen – de muziek van de archipel. Er komt ook Bahasa in de voorstelling voor.’

Wat heeft deze voorstelling je persoonlijk gebracht?

‘Ik heb nooit geweten wat ik moest met mijn verwarring over de geschiedenis. Ik heb me altijd verbonden gevoeld met het Indische, ook al ben ik geen Indo. Deze voorstelling is geen aanklacht, we laten gewoon zien wat er precies is gebeurd. De feiten zijn al confronterend genoeg. Het is vreselijk hoe Nederland de archipel tot kolonie heeft gemaakt. Waar zit in deze voorstelling dan de lucht? Alles is met veel liefde gemaakt, liefde voor materialen, mensen, gebeurtenissen. Ik ben blij dat we een vorm hebben kunnen geven aan dit deel van de geschiedenis. En dat het er mag zijn.’

december 2019